ب ـ معاونان گمرک بنا به پیشنهاد رئیس کل گمرک ایران و تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی با حکم رئیس کل گمرک ایران منصوب می‌شوند.

پ ـ کارکنان گمرک از نظر مقررات استخدامی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات بعدی آن می‌باشند و با عنایت به ویژگی­های خاص و اهمیت و مسئولیت­های مشاغل گمرک و تأثیر آن بر وصول درآمد‌ها، از امتیاز جداول حق شغل موضوع ماده (۶۵) قانون مذکور با ضریب (۲/۱) برخوردارند. گمرک می‌تواند برای تأمین نیروی انسانی واحدهای اجرائی نسبت به جابجایی نیروهای انسانی با توجه به مدارک تحصیلی و تجارب و تخصص آنان برای تصدی پستهای سازمانی اقدام نماید. بار مالی اضافی ناشی از اجرای این قانون از محل درآمدهای حاصل از این قانون تأمین می‌گردد.

حقوق ورودی و هزینه های خدمات

ماده۵ ـ حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات بدون توجه به نو یا مستعمل بودن کالا طبق مأخذ مقرر، به ترتیب به وسیله گمرک یا اشخاص ارائه­دهنده خدمت به پول رایج ملی وصول می‌شود.^[۱۸]

تبصره۱ـ در احتساب جمع وجوهی که گمرک برای انجام تشریفات گمرکی وصول می‌کند کسر یک هزار (۱۰۰۰) ریال، معادل یک هزار (۱۰۰۰) ریال محسوب می‌شود.

تبصره۲ـ صاحب کالا مسئول پرداخت حقوق ورودی، هزینه های انجام خدمات و جریمه‌های متعلق به ترخیص است.

تبصره۳ـ مصادیق و نحوه اخذ هزینه خدمات با رعایت مقررات قانونی در آیین نامه اجرائی این قانون مشخص می‌گردد.

ماده۶ ـ واردات قطعی کالا مستلزم پرداخت حقوق ورودی متعلقه است. گمرک می‌تواند کالای متعلق به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی را مشروط بر اینکه جنبه تجاری نداشته باشد با تعهد مسؤولان مالی سازمان مربوطه با تعیین مهلت و کالای متعلق به سایر اشخاص را با اخذ ضمانتنامه بانکی و تعیین مهلتی که حداکثر بیش از یک سال نباشد برای پرداخت حقوق ورودی به طور قطعی ترخیص کند.

تبصره۱ـ افزایش حقوق ورودی شامل کالای موجود در اماکن گمرکی نیست.

تبصره۲ـ درآمدهای موضوع این قانون با رعایت حکم ماده (۱۶۰) به حسابی که ازسوی خزانه داری کل کشور تعیین و توسط گمرک ایران اعلام می‌شود واریز می‌گردد. گمرک مکلف است در قبال دریافت هر گونه وجه، رسید آن را به پرداخت کننده تسلیم نماید.

ماده۷ـ کالای موجود در گمرک، وثیقه پرداخت کلیه وجوه متعلقه به آن کالا و سایر بدهی­های قطعی صاحب کالا بابت وجوهی است که وصول آن به موجب قانون برعهده گمرک است. گمرک قبل از دریافت یا تأمین وجوه مذکور نمی‌تواند اجازه تحویل و ترخیص کالا را بدهد.

ماده۸ـ گمرک مجاز است هر گونه مطالبات قطعی خود ناشی از اجرای این قانون را از اشخاص به سازمان امور مالیاتی اعلام نماید تا سازمان مذکور آن را ‌بر اساس قانون مالیات­های مستقیم و آیین­ نامه اجرائی و اصلاحیه‌های بعدی آن وصول کند.

۳-۴-۱ فناوری اطلاعات و ارتباطات

ماده۹ـ گمرک موظف است امکانات به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات را با رعایت قوانین تجارت الکترونیک و مدیریت خدمات کشوری در اجرای وظایف خود فراهم آورد

تبصره ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است ظرف شش ماه ازتاریخ تصویب این قانون آیین­ نامه گمرک الکترونیکی راباهمکاری وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات تهیه کند وبه تصویب هیئت وزیران برساند. تضمین

ماده۱۰ـ به استثناء هزینه انجام خدمات که بلافاصله وصول می‌شود، میزان تضمین اخذ شده برای وصول حقوق ورودی برای کالاهای مجاز معادل حقوق ورودی متعلقه و برای سایر کالا‌ها معادل حقوق ورودی متعلقه به علاوه نصف تا سه برابر ارزش کالا است که حسب مورد توسط گمرک تعیین می‌شود.

۳-۴-۲ تشریفات و کنترل­های گمرکی

ماده۱۱ـ به منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات گمرکی، کلیه کالاهایی که به قلمرو گمرکی وارد یا از آن خارج می‌شود، مشمول تشریفات و کنترل­های گمرکی با بهره گرفتن از شیوه هایی مانند مدیریت خطر، بازرسی‌های منظم یا اتفاقی، به کارگیری تجهیزات و شیوه های نوین بازرسی، روش­های مبتنی بر حسابرسی و در موارد استثنائی بدرقه یا مراقبت است.

ماده۱۲ـ به منظور تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی در مبادی ورودی و خروجی، نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان­ های مسئول سایر کنترل‌ها موظفند تحت نظارت گمرک اقدام نمایند. سایر کنترل‌ها مانند بازرسی­های پزشکی، دامپزشکی، گیاه، استانداردهای فنی و کیفیت باید به صورت هماهنگ و تحت نظارت گمرک ساماندهی شود. برخی از این کنترل‌ها به منظور تسهیل تجارت بین ­المللی می‌تواند با هماهنگی قبلی به گمرک واگذار شود یا در مکان دیگری به تشخیص گمرک صورت گیرد. وزارتخانه‌ها و سازمان­ های مسئول این کنترل‌ها باید به منظور انجام سریع وظایفشان امکانات و تسهیلات لازم را فراهم نمایند.

۳-۴-۳ الزامات سامانه (سیستم) هماهنگ شده

ماده۱۳ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است اصلاحات مربوط به سامانه هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا، یادداشت­های توضیحی آن و اصلاحات بعدی را در قالب آیین­ نامه پیشنهاد نماید و به تصویب هیئت وزیران برساند و اصلاحات مذبور را در روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی و در تارنمای (وب سایت) اختصاصی گمرک درج کند.

تبصره ـ درصورتی که اصلاحات مذبور در مأخذ حقوق ورودی مؤثر باشد، کالای موجود در گمرک و کالایی که قبل از اعلام آگهی برای آن گشایش اعتبار شده یا بارنامه حمل برای آن صادر گردیده است مشمول مأخذ کمتر می‌شود..مدت زمان رسیدن کالای بارنامه در آیین نامه این قانون تعیین می‌گردد.

۳- ۵ ارزش­گذاری و قواعد مبدأ.ارزش کالای ورودی (وارداتی)

ماده۱۴ـ ارزش گمرکی کالای ورودی در همه موارد عبارت است از ارزش بهای خرید کالا در مبدأ به اضافه هزینه بیمه و حمل و نقل (سیف) به اضافه سایر هزینه هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می‌گیرد که از روی سیاهه خرید یا سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا تعیین می‌شود و ‌بر اساس برابری نرخ ارز اعلام شده توسط بانک مرکزی در روز اظهار است.^[۱۹]

فصل چهارم

مقایسه و تفسیر قواعد گمرکی ایران

با سازمان تجارت جهانی و نتیجه ­گیری

۴-۱ مقایسه قواعد گمرکی ایران با سازمان تجارت جهانی

گمرک ایران که به لحاظ سابقه تاریخی از گمرکات کشورهای بلژیک و فرانسه الگوبرداری شده است، ‌تاکنون عمدتأ‌ تأمین و افزایش درآمدهای دولتی از طریق وضع تعرفه بر کالاهای صادراتی و وارداتی را وظیفه و رسالت اساسی خود تشخیص داده است.

گمرک ایران در راستای ایفای این نقش و رسالت اصلی خویش که تحقق حداکثر افزایش درآمدهای دولتی از طریق دریافت حقوق متعلقه به کالاهای وارداتی ‌می‌باشد، عملأ ارتباط و اثرات این سیاست استراتژیک بر سایر عوامل، متغیرها و فرآیندهای اقتصاد ملی را نادیده انگاشته یا در بیانی خوشبینانه­تر به صورت گذرا مورد توجه قرار داده است.